Wat is aardwarmte?
Hoe dieper in de aarde, des te warmer het is. Bij iedere extra kilometer diepte stijgt de temperatuur met iets meer dan 30˚C. Op twee tot drie kilometer diepte bevindt zich dan ook water met een temperatuur tussen de 70 en 100 ˚C. Deze warmte kan worden gebruikt voor onder meer het verwarmen van woningen of gebouwen.
De aarde produceert constant nieuwe warmte en straalt die via de bovenliggende aardlagen uit naar het aardoppervlak. Energie die je wint uit de bovenlaag van de aarde tot 500 meter, noemen we bodemenergie. Alle winning van warmte dieper dan 500 meter noemen we aardwarmte of ook wel geothermie.
Als er wordt gesproken over warmtewinning op een diepte van meer dan 4000 meter, dan spreken we over ultradiepe geothermie (UDG).
Hoe werkt het?
Om warmte uit de grond te halen, worden er twee diepe putten geboord naar een voor aardwarmte geschikte aardlaag. Eén put pompt het warme water omhoog. Een warmtewisselaar haalt daar de warmte uit, zodat we deze warmte kunnen gebruiken. Het water zelf gebruiken we niet; dit afgekoelde water gaat via een andere put weer terug in de grond, in dezelfde diepe aardlaag. Er verdwijnt dus geen water uit de ondergrond; dit wordt teruggegeven aan de bodem. Wij gebruiken alleen de warmte uit het water.
Waarom aardwarmte?
Zoals afgesproken is in het klimaatakkoord is het noodzakelijk om onze CO2-uitstoot te verminderen. Aardwarmte is een duurzaam en betrouwbaar alternatief voor aardgas; het kan onderdeel uitmaken van een duurzame bronnenstrategie van een warmtenet en in een groot deel van de huidige warmtevraag kunnen voorzien. Extra aantrekkelijk aan aardwarmte is dat het niet afhankelijk is van weer, wind of van het seizoen.
Voordelen van aardwarmte
Het is Lokaal:
aardwarmte wordt lokaal geproduceerd en gebruikt. Een aardwarmte-installatie heeft in de productiefase relatief weinig impact op de omgeving.
Het is Duurzaam:
aardwarmte stoot nauwelijks CO₂ uit ten opzichte van aardgas. Alleen voor de pompen is (groene) stroom nodig. Aardwarmte is een relatief eenvoudige manier om de warmtevraag te verduurzamen.
Het is Betrouwbaar:
aardwarmte-productie is onafhankelijk van weer, wind of seizoen. Een aardwarmtebron kan in principe tientallen jaren een continue hoeveelheid warm water aanvoeren.
Het is Betaalbaar:
aardwarmte is een van de goedkopere alternatieve warmtebronnen. Schaalvergroting brengt de kosten omlaag.
Meer over aardwarmte-winning
De eerste opsporingsfase duurt ongeveer 6 tot 12 maanden:
Door middel van twee boringen wordt gekeken of er aardwarmte in de bodem aanwezig is. De werkzaamheden tijdens de opsporingsfase laten zich nog het best vergelijken met werkzaamheden op een bouwplaats, met dito hinder van de directe omgeving (geluid, zicht, vervoersbewegingen etc).
Wanneer er tijdens deze 6 a 12 maanden succesvol aardwarmte wordt opgespoord, wordt er een ‘huisje’ om de site geplaatst van waaruit de warmte wordt gewonnen en overgedragen aan het warmtenet. Vanaf dat moment werkt de productielocatie in principe zonder overlast voor omwonenden. Op dat moment start de winningsfase van ca. 30 jaar.
Bij het winnen van aardwarmte in Ede wordt naar verwachting straks warm water van ca. 60°C in een continue stroom via de productieput uit een ca. 1600 meter diep reservoir omhoog gepompt. Aan de oppervlakte wordt dit warme water door een warmtewisselaar gevoerd; deze haalt de warmte uit het water en brengt dit over op het water in het Edese warmtenet. Het afgekoelde grondwater wordt via de injectieput weer teruggebracht in de oorspronkelijke aardlaag. Dit betreft dus warmteoverdracht in gesloten systemen; er wordt geen water onttrokken uit de bodem. De aardwarmte voor het warmtenet van ca. 60°C wordt opgewaardeerd met behulp van warmtepompen naar de temperatuur van het slimme groen warmtenet en via dit net naar de afnemers getransporteerd.
Vergunning en toezicht
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), ziet erop toe dat wanneer er naar aardwarmte wordt geboord, dit op een veilige manier gebeurt voor mens en milieu en in overeenstemming is met wet- en regelgeving. De minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK) is de vergunningverlener en bepaalt de kaders voor opsporing en winning van aardwarmte. SodM is adviseur van EZK en ziet toe op de naleving van de wet- en regelgeving, onder andere door winningsplannen te toetsen op aspecten rond veiligheid en milieubescherming. SodM houdt toezicht door de bedrijven te bezoeken en te controleren.
Trotse partner van Energie voor Elkaar
Wij kijken doorlopend naar hoe we onze organisatie nóg slimmer en nóg efficiënter kunnen inrichten. Een belangrijk onderdeel hiervan is onze partnership met het platform Energie voor Elkaar. Hieronder vallen veel van de meest duurzame warmtenetten en warmtebronnen in Nederland. Het platform stelt kennis, kunde en kapitaal ter beschikking; dit helpt ons om met de allernieuwste duurzame ontwikkelingen mee te liften en de benodigde investeringen te doen, terwijl we met ons hechte team in Ede tegelijkertijd efficiënt kunnen blijven werken.